เราคงจะพอสังเกตกันได้ว่าในช่วงหลายปีที่ผ่านมา กระแสสื่อจากฝั่งเอเชียเริ่มได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ ในระดับโลก ไม่ว่าจะด้วยการปรากฏตัวของเหล่าคนดังเอเชียในแฟชั่นวีก, อุตสาหกรรม K-POP ที่มีแฟนคลับทั่วโลก, ค่ายเพลงอย่าง 88Rising ที่ผลักดันศิลปินจากเอเชียให้มีพื้นที่ในวงการดนตรีระดับโกลบอลจนประสบความสำเร็จ จนล่าสุดนี้ภาพยนตร์และซีรี่ส์จากเอเชียก็สามารถคว้ารางวัลในเวทีอันทรงเกียรติมากมาย ซึ่งความสำเร็จเหล่านี้ไม่ได้เกิดขึ้นได้โดยง่าย วันนี้แอลจึงอยากจะชวนคุณมาถอดรหัสว่าเพราะอะไรหนังเอเชียและหนังที่มีตัวเอกเป็นเอเชียนจึงเป็นสิ่งที่น่าจับตามองเป็นอย่างมากในโลกฮอลลีวูด
หากให้ย้อนหลังไปเมื่อหลายสิบปีก่อน การที่เราจะมองเห็นภาพคนเอเชียในวงการฮอลลีวูดคงเป็นเรื่องยาก หรือถ้าหากมี ก็คงจะเป็นบทบาทเดิมๆ ซ้ำๆ ที่เหมารวมภาพคนเอเชีย แต่เมื่อวงการภาพยนตร์เริ่มตระหนักรู้ถึงความหลากหลาย ผู้ชมก็จะเริ่มเห็นภาพยนตร์ที่มีตัวเอกเป็นคนเอเชียมากขึ้นในวงการหนังฝั่งตะวันตก ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง Crazy Rich Asians (2018) ที่สร้างปรากฏการณ์ความนิยมไปทั่วโลก, To All The Boys I’ve Loved Before (2018) ซีรี่ส์รอมคอมไฮสคูลที่มีตัวเอกเป็นสาวน้อยเอเชียนอเมริกัน แม้แต่หนังฮีโร่จาก Marvel ก็ยังมีฮีโร่เอเชียนคนแรกอย่าง Shang-Chi ในหนังเรื่อง Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings (2021)
แต่กว่าที่หนังเอเชียจะได้เดบิวต์อย่างเป็นทางการในสายตาคนทั่วโลกก็คงต้องย้อนกลับไปเริ่มต้นจากภาพยนตร์เรื่อง Parasite (2019) ที่สามารถคว้ารางวัลออสการ์สาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ตามมาด้วยความสำเร็จของ The Farewell และ Minari จากค่ายหนังอินดี้ A24 ที่เล่าเรื่องครอบครัวเอเชียในอเมริกาอันได้รับคำวิพากษ์วิจารณ์และคำชื่นชมในเชิงบวก ส่วนปี 2021 Squid Game ก็กลายเป็นซีรี่ส์ยอดนิยมที่แฟนๆ ทั่วโลกชื่นชอบ จนล่าสุดนี้ Everything Everywhere All at Once ก็เพิ่งคว้าออสการ์สาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยมกันไปแบบสดๆ ร้อนๆ มากไปกว่านั้นแล้วนักแสดงทั้งสองคนอย่าง Michelle Yeoh และ Ke Huy Quan ต่างก็คว้ารางวัลนักแสดงยอดเยี่ยมกันทั้งคู่ รวมไปถึงเพลง Naatu Naatu ที่ประกอบหนังฟอร์มยักษ์อินเดียเรื่อง RRR ก็ยังคว้ารางวัลเพลงประกอบหนังยอดเยี่ยมจากออสการ์อีกหนึ่งเรื่องด้วย
ในปีนี้ยังมีภาพยนตร์จากค่าย A24 เรื่อง Past Lives ที่นำแสดงโดย Greta Lee และพระเอกที่เราคุ้นหน้ากันในเรื่อง Love to Hate You อย่างนักแสดงหนุ่ม Yoo Tae Oh เช่นกัน ซึ่งมีรายงานว่าหลังจากที่ภาพยนตร์เรื่องนี้ออกฉายในเทศกาลหนัง Sundance ก็ได้รับคำชื่นชมอย่างล้นหลาม จนสื่อหลายสำนักคาดเดาว่าเรื่องราวเพื่อนรักที่โคจรมาพบกันในรอบหลายปีเรื่องนี้อาจเป็นตัวเต็งออสการ์ในปีหน้าอีกด้วย
ความสำเร็จและคำชื่นชมมากมายเป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่บ่งบอกว่าหนังที่เล่าเรื่องของคนเอเชียจากมุมมองของคนเอเชียมีคุณภาพทั้งในแง่ของการแสดง การเขียนบท โปรดักชั่น และการถ่ายทอดเรื่องราวต่างๆ ก็ล้วนมีเสน่ห์และเป็นมุมมองที่สดใหม่สำหรับคนทั่วโลก ผู้คนจึงเริ่มมองเห็นศักยภาพของหนังเอเชีย จนในที่สุดมันก็ประสบความสำเร็จในวงกว้างขึ้นมาได้ ในขณะเดียวกันมันก็นำพาให้คนเอเชียมีบทบาทเพิ่มมากขึ้น และบทบาทเหล่านั้นก็ไม่ใช่การเหมารวมคนเอเชียเหมือนกับที่เคยเป็นมาในอดีตนั่นเอง
อีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ทำให้คนทั่วโลกเริ่มชมหนังจากฝั่งเอเชียเพิ่มมากขึ้นก็คือโลกอินเตอร์เน็ตที่ไร้พรมแดน สตรีมมิ่งออนไลน์ ตลอดจนการมีซับไตเติ้ลในภาพยนตร์ เพราะแม้แต่กับคนไทยที่รับชมซีรี่ส์และสื่อจากเกาหลีและฮอลลีวูดเป็นหลัก ก็ยังเปิดใจที่จะชมภาพยนตร์จากประเทศอื่นๆ เช่นกัน เพราะในปีที่ผ่านมานี้หนังอินเดียกลับกลายเป็นกระแสที่คนไทยต่างพากันพูดถึง ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง Gangubai Kathiawadi (คังคุไบ) หรือเรื่อง The White Tiger ซึ่งนั่นก็คงเป็นประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากสตรีมมิ่งและการเปิดใจที่จะยอมรับชมหนังในภาษาต่างประเทศที่เราไม่คุ้นเคยมาก่อนนั่นเอง
“เพียงครั้งเดียวที่คุณก้าวข้ามกำแพงสูงหนึ่งนิ้วที่เรียกว่าซับไตเติ้ล คุณจะได้พบกับหนังยอดเยี่ยมอีกมากมาย”
– บงจุนโฮ, ผู้กำกับ Parasite กล่าวขณะรับรางวัลออสการ์
นี่อาจเป็นเหตุผลส่วนหนึ่งที่อาจจะพอตอบคุณได้ว่าเพราะเหตุใดหนังเอเชียถึงเริ่มมีพื้นที่มากขึ้นเรื่อยๆ ในวงการฮอลลีวูด แต่ในอนาคตภาพยนตร์และสื่อจากฝั่งเอเชียน่าจะมีชื่อเสียงเพิ่มมากยิ่งขึ้นในระดับโลก ซึ่งไม่ใช่แค่เพราะดาราคนดังเท่านั้น แต่เพราะหนังเอเชียสามารถถ่ายทอดเรื่องราวที่ผู้คนจากอีกฟากโลกไม่เคยสัมผัส มีการกำกับและโปรดักชั่นที่ดี ตลอดจนการมีแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งมาช่วยสนับสนุน สิ่งเหล่านี้น่าจะทำให้ภาพยนตร์เอเชียหรือสื่อที่มีตัวเอกเอเชียนได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้น และไม่แน่ว่าเร็วๆ นี้เราอาจเห็นการมาถึงของคำว่า ‘Asia is conquering the world of cinema‘ ก็เป็นได้
