เชื่อว่าหลายๆ คนก็คงเคยได้ยินคำว่า “ดนตรีไม่มีกำแพงภาษา” ที่ต่อให้เป็นเพลงที่เราแปลเนื้อไม่ออก ก็สามารถสนุกสนานไปกับมันได้ ไม่ว่าจะจากเมโลดี้ ทำนอง หรือจังหวะที่เราได้ฟัง แต่ถ้าพูดถึง ‘คนหูหนวก’ ที่ไม่ได้ยินเสียง หากพวกเขาไร้เครื่องช่วยฟังก็จะมีเพียงแรงสั่นสะเทือนจากลำโพงเท่านั้นที่พอให้รับรู้ถึงจังหวะเพลงได้เล็กน้อย การเข้ามาของภาษามือที่อยู่ในมิวสิกวิดีโอ ท่าเต้น หรือล่ามประจำเวทีคอนเสิร์ต จึงถือเป็นการเปิดประตูเข้าสู่โลกศิลปะให้คนหูหนวกได้เลยทีเดียว
สำหรับตัวอย่างของภาษามือที่อยู่ในมิวสิกวิดีโอนั้น บอยแบนด์แห่งยุคอย่าง BTS ได้ใส่ภาษามือลงไปในท่าเต้นท่อนฮุกของเพลง ‘Permission To Dance’ ทั้งคำว่าเต้น เพลิดเพลิน และสันติภาพ ซึ่งก่อนหน้านี้หนุ่มๆ BTS ก็ได้มีการใช้ภาษามือมาตั้งนานแล้ว เพื่อพูดคุยกับแฟนคลับที่มีความหลากหลายนั่นเอง
@exizpale We don’t deserve them 🙁 #bts #army #kimnamjoon #kimseokjin #minyoongi #junghoseok #parkjimin #kimtaehyung #jeonjungkook #fyp #fypシ #fypシ゚viral #explore #explorepage #viral #signlanguage #btssignlanguage #support #btssupporting #btspavedtheway #exizpale ♬ original sound – .
โดยหนุ่มๆ BTS นั้นไม่ใช่เพียงวงเดียวที่นำภาษามือมาใช้เป็นท่าเต้นของเพลง เพราะด้าน MAMAMOO อีกหนึ่งเกิร์ลกรุ๊ปมากความสามารถจากวงการเคป๊อป ก็เคยถ่ายทอดภาษามือผ่านท่านเต้นเพลง Starry Night ที่ทำท่าคำว่า ‘ดวงดาวกำลังเปล่งประกาย’ ในท่อนฮุกด้วยเช่นกัน
นอกจากนี้ ยังมี Weiki Meiki กับเพลง Butterfly ที่พวกเธอใช้ภาษามือเป็นท่าเต้นทุกท่อนที่แสดงในงาน PyeongChang Winter Olympics เมื่อปี 2018 เพื่อส่งข้อความความหมายดีๆ ไปด้วยเนื้อเพลงที่ให้กำลังใจและสนับสนุนนักกีฬาทุกคน
และล่าสุดนี้เองก็มีคลิปไวรัลบน TikTok จากวงเกิร์ลกรุ๊ป XG ที่ได้ปล่อยคลิปท่าเต้นประกอบเพลงเป็นภาษามือออกมา โดยในตอนแรกนั้นก็มีความคิดเห็นจากคนหูหนวกว่าภาษามือที่ใช้ในคลิปนั้นเป็นการแปลที่ไม่ถูกต้องนัก เพราะเป็นการแปลแบบคำต่อคำ ไม่ใช่ภาษาที่เขาใช้กันจริงๆ อย่าง American Sign Language จนทำให้คนหูหนวกไม่เข้าใจได้ แต่ทาง XG ก็ไม่นิ่งเฉย ปล่อยคลิปใหม่ที่ถูกต้องมาทันทีใน YouTube แถมมีการใส่เอฟเฟกต์สั่นในวิดีโอ เพื่อเลียนแบบการสั่นสะเทือนจากจังหวะเบสด้วย
ซึ่งนอกจากการฟังเพลงผ่านสตรีมมิ่งแล้ว ประสบการณ์การชมคอนเสิร์ตแบบสดๆ ด้วยดนตรีที่ถูกขยายผ่านลำโพงขนาดใหญ่ การได้เจอศิลปินตัวจริง และบรรยากาศที่รายล้อมไปด้วยคนที่ชอบอะไรเหมือนๆ กัน ก็เป็นอีกอย่างที่พลาดไม่ได้สำหรับเหล่าแฟนเพลง ซึ่งในปัจจุบันนี้คนหูหนวกก็สามารถสนุกไปกับคอนเสิร์ตได้แล้ว เพราะมีศิลปินหลายคนที่เตรียมล่ามภาษามือแปลแบบ real-time ไว้ที่หน้าเวที
เช่น ในคอนเสิร์ต The Eras Tour ของ Taylor Swift ที่มีล่ามมาแปลภาษามือให้กับศิลปินเปิดโชว์อย่าง GAYLE กับเพลงฮิต ABCDEFU
@ampherart There was more to than just Taylor Swift at the ERAS Tour last weekend #fyp #foryou #abcdefu #gayle #asl #aslinterpreter #concert #erastour #taylorswift #empower #signlanguage #signlanguageinterpreter #taylor #paramore #vibewithus @gaylecantspell @taylorswift ♬ abcdefu – GAYLE
และคลิปล่ามภาษามือจากโชว์ Super Bowl ของ Rihanna ก็เป็นอีกหนึ่งการแปลภาษาที่ถูกพูดถึงอย่างมากในโลกออนไลน์เพราะ Justina Miles ล่ามคนนี้เป็นคนหูหนวก แต่แปลได้สนุกแบบจัดเต็ม จนคนแซวกันว่าเป็นอีกหนึ่งโชว์ไปด้วยเลย
@femalesingapore When the American Sign Language interpreter for Rihanna's Super Bowl performance comes with more choreography… #FYP #ForYouPage #FashionTok #TikTokSG #Rihanna #RihannaSuperBowl #RiRi #RihannaASLInterpreter #RihannaInterpreter #ASL #AmericanSignLanguage #SignLanguage #SuperBowl #SuperBowl57 #SuperBowILVIl #SuperBow|2023 #SuperBowlHalftimeShow #Celebrities #FemaleMag #FemaleMagazine #FemaleSingapore ♬ original sound – FEMALE
โดยถึงแม้ว่าจะยังไม่ใช่ศิลปินทุกคนที่มีล่ามภาษามือให้ในคอนเสิร์ต หรือมีภาษามือเป็นส่วนหนึ่งของท่าเต้น แต่นี่ก็เป็นจุดเริ่มต้นที่ดีของการเปิดพื้นที่ให้คนที่ไม่ได้ยิน สามารถฟังเพลงและสนุกสนานไปกับดนตรีได้ ซึ่งยังมีศิลปินอีกมากมายที่ไม่ได้ถูกพูดถึงในลิสต์นี้ และควรถูกรับการสนับสนุนจากแฟนเพลง เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อไปในวงกว้างและเกิดพื้นที่เพื่อคนทุกคนอย่างแท้จริง
Text: PRYFHA WANNAMAETHANGKOON
Cover Photos: Courtesy of BTS